ابو حنیفه (امام اعظم ) کی بود

زیرمتون
Typography
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times

نوشته کریم پوپل

ابوحنیفه یا ابوحنیفه النعمان بن ثابت بن زوطا بن مرزبان (۸۰ - ۱۵۰ هجری قمری/۶۹۹-۷۶۷م) فقیه و متکلم نامدار کوفه بنیاد گذار مذهب حنفی که یکی از مذاهب چهارگانهٔ اهل سنت میباشد . اهل سنت

او را «امام اعظم» و «سراج الائمه» لقب داده‌اند. پیروان ابوحنیفه را حنفی می‌نامند. ابو حنیفه از حماد بن ابی سلیمان، و از ابراهیم نخعی و علقمه به قیس شاگرد عبدالله بن مسعود، علم فقه و حدیث را اخذ و تلقی نمود. عده گویند از مرو بود. در بعضی جاها ذکر است که او از کابل بوده. ولی تاریخ اثبات می کند که او از کابل نبوده بلکه پدر او بنام ثابت در زمان حمله اعراب در بلخ اسیر گردید . اعراب ثابت را به عراق برد. ثابت پس از چندی مسلمان گردیده آزاد شد. او در شهر کوفه با خانواده بنی قَفَل پیوند ازدواج داد . در سال ۸۰ هجری قمری ابو حنیفه بدنیا آمد. اابو حنیفه ۱۸ سال را مشغول فرا گرفتن علم فقه سپری نمود. مهمترین استاد او حماد بن ابی اسماعیل بود . تا آنکه خود فقه دان گردید.

مکتب امام ابو حنیفه
مکتب امام حنیفه روی تائید قرآن سنت و گفتار و قرار صحابه استوار است. او می‌گوید: برای استنباط احکام، نخست به کتاب خدای تعالی مراجعه می‌کنم، اگر نتوانستم از کتاب خدا از سنت پیغمبر (ص) حکمی استنباط کنم از گفته‌های صحابه بهره گرفته و بقیه را رها می‌نمایم و به قول دیگری عمل نمی‌کنم.
قابل ذکر است علم فقه دانش بدست آوردن احکام شرعی فرعی بوسیله روش‌های معینی از منابع فقه است.احکام در اسلام دوقسم است اصلی و فرعی.

مذهب حنفی بر هفت اصل استوار است که عبارت‌اند از:
-
۱قرآن

-۲ سنت رسول اکرم

-۳ قول صحابه

-۴ قیاس و رأی

-۵ استحسان

-۶ اجماع

-۷ عرف میباشد که هرکدام این موضوعات از خود شرح طویل دارد.

انواعی مذاهب سنت
مذاهب اهل سنت چهار نوع است :، چهار نفر به عنوان صاحب مذهب و صاحب مکتب خوانده می‌شوند و مردمان سنی مذهبان تابع یکی از این چهار پیشوا می‌باشد:
1.
مذهب حنفی توسط ابوحنیفه نعمان بن ثابت
2.
مذهب مالکی توسط مالک ابن انس 
3.
مذهب شافعی توسط محمد ادریس شافعی 
4.
مذهب حنبلی توسط احمد ابن حنبل
انحصار مذهب و مکتب به این چهار نفر در قرن هفتم هجری رخ داد. قبلا در حدود ده مکتب و مذهب در میان اهل تسنن موجود بود.
مهم‌ترین کانون رواج این مکتب سرزمین ماوراءالنهر و به خصوص شهر سمرقند و بخارا و نهایتا بلخ بود. در واپسین عمر منصور خلیفه وقت ابو حنیفه را به بغداد فرا خواند و به دلیلی اورا به حبس افکند پس از روزی چند در حبس زهر خورانده شده درگذشت. سپس پیکر ابوحنیفه در مقبره خیزران بغداد مدفون گردید.