نژدې څلور لسیزې کېږي چې د "موسمي عاطفي اختلال" اصطلاح په ژمي کې د خپګان رامنځ ته کېدو لپاره کارول کېږي.

د رواني ناروغیو ډاکټر نارمن روزنتال په لومړي ځل دا اصطلاح په ۱۹۸۴ کال کې وکاروله او له هغه راهیسې یې په میلیونونه خلک نه یوازې په ژمي بلکې په مختلفو موسمونو کې د خپل ذهني حالت بیانولو لپاره کاروي.

موسمي عاطفي اختلال د خپګان یو ډول دی چې د موسمونو له پیل سره معمولا په ژمي کې پیلېږي. د طبیعي رڼا نشتوالی د دماغ پر هغه برخه اغېز کوي چې د خوب او اشتها، مزاج، جنسي لېوالتیا او فعالیت کچه کنټرولوي.

د ورځو په لنډېدو سره ډېری خلک د خپګان احساس کوي. د سړې او مرطوبې هوا او ژر تیاره کېدو سره ځینې خلک احساس کوي چې دوی لږه انرژي لري.

له موسمي او اقلیمي بدلونونو سره ځان برابرول د ډېرو خلکو لپاره اسانه نه وي.

په ټوله بریتانیا کې شاوخوا دوه ملیونه خلک د موسمي خپګان له ناروغۍ ځورېږي. چې د ژمي په ساړه موسم کې د هوا خرابېدو له امله د "ژمي خپګان" په نوم هم پېژندل کېږي.

دا رواني ګډوډي یا اختلال په خلکو خورا قوي اغېزه لري ځکه چې اصلي نښې یې د خپګان یا ډيپرېشن نښو ته ورته دي.

په دې نښو کې سستي او بې حوصله‌ګي، د انرژۍ نشتوالی او ډېر خوراک؛ په ځانګړې توګه د چاکلېټو او هغو خواړو چې ډېر کاربوهایډرېټ لري، خوړل پکې شامل دي.

د بريتانیا شاهي کالج د رواني ناروغیو د شمېرو له مخې، موسمي خپګان د نارینه‌و پرتله په ښځو کې درې چنده ډېر دی.

په ډېر سخت حالت کې ښايي ‌ډاکټر د خپګان ضد درملو وړاندیز وکړي.

"د مني په راتګ سره اندېښمنه شم"
۷۱ کلنه اېلین بوین له کلونو راهیسې د کال په دې فصل کې د دې اختلالاتو پېچلتیاو سره لاس او ګرېوان وي او ۳۰ کاله کېږي چې له دې نښو څخه د خلاصون لپاره درمل کاروي.

هغه وايي: "کله چې اکتوبر راشي، زه اندېښمنه شم."

د اېلین په وینا، هغه هر وخت ژاړي، ډېر خوراک کوي او نه غواړي له نورو سره ناسته پاسته وکړي، خوښېږي یې چې په خپل بستر کې پاتې شي او بهر ونه وځي.

موسمي خپګان
هغه وايي: "کله چې د اکتوبر میاشت راورسېږي زه اندیښمنه یم او فکر کوم چې دا هر څه بیا پیل شوي ... زه د کال له دې وخت سره هېڅ نشم کولای."

"هرڅوک د کرسمس، نوي کال او مېلمستیاو په اړه خبرې کوي خو زه نه غواړم په دې اړه څه واورم. زه یوازې غواړم په ژمني خوب ویده او پټه شم."

خو ایلین وروسته پوه شوه چې په سړو اوبو لامبل د هغې پر احساس مثبت اغېز کوي.

هغه وايي: "ما تل په یخو اوبو له لامبلو خوند اخیستی خو تېر کال مې کله چې پوه شوم چې دا زما پر رواني روغتیا څه اغېز کوي، دا مې ډېره جدي وګڼله."

"ما ښه احساس وکړ او د درملو خوړل مې بند کړل." البته، تاسو باید هېڅکله د ډاکټر او متخصص سره له مشورې پرته د درملو اخیستل بند نه کړئ.

د پورټ اوسېدونکې۵۱ کلنه لیټن لي هم ورته تجربه لري.

موسمي خپګان
هغه وايي: " نه پوهېږم خپل حالت بدلون څنګه تشریح کړم. کله چې احساس کړم روحي حالت مې ښه نه دی او یا منفي فکر کوم، پوه شم چې د موسمي خپګان اختلال سره تړلې ټولې پېچلتیاوې او نښې لرم نو پر وړاندې یې مبارزه پیلوم." "کله چې خپل فعالیتونه پیل کړم ناڅاپه د نړۍ ټولې دروازې زما پر مخ پرانیستل شي".

سړې اوبه خامخا خلک تازه کوي.

ایا موسمي خپګان د درملنې وړ دی؟
د خبرو له لارې درملنه او مصنوعي رڼا معمولا د ژمي خپګان د نښو په درملنه کې اغېزمن دي.

د ویلز رایل کالج د رواني ناروغیو مشره ډاکټره ماریا اتکینز وايي په دې برخه کې "مختلف نظریات" شته او په ژمي کې د خلکو د خپګان لامل اکثره په مغزونو کې د کیمیاوي موادو له امله وي.

ډاکټره اتکینز زیاتوي: "په دې برخه کې ډېر ساینسي شواهد نه شته خو په اړه یې ډېرې څېړنې روانې دي."

که یو کس شکمن وي چې د موسمي خپګان ناروغي لري، کولای شي په خپل ژوند کې بدلون راولي، لکه د خوړو او فزیکي فعالیتونو بدلول.

هغه وايي: "دا ډېره مهمه ده چې تاسو له دې حالت څخه خبر اوسئ او په دې تړاو اړین معلومات ترلاسه کړئ".

ډاکټره اتکینز وايي، که کوم کس د دوو اونیو یا تر دې اوږدې مودې کې د دوامداره خپګان او نورې نښې احساس کړي، غوره به وي چې له خپل ډاکټر سره مشوره وکړي.

که تاسو هم د ژمي لنډې، تیاره او زړه تنګوونکې ورځې نه خوښوئ، د مرستې غوښتلو لپاره یې بېلابېلې لارې شته.

دا هم مه هېروئ چې تاسې په دې برخه کې یوازې نه یاست.


فضل هادي وردګ

د شکرې، شوګر یا ډایابيټ ناروغي په ګرده نړۍ کې په زیاتېدو ده او زموږ په سيمه کې خو دومره ډېره شوې چې د چا خبره پخوا به دې له چا پوښتنه وکړه چې څنګه یې؟ وېل به یې شُکر دی، خو اوس چې له چا هم د حال پوښتنه کوې وایي، شوګر دی!

د روغتیا د نړیوالې ټولنې د شمېرو له مخې پر ډیابيټ د اخته کسانو شمېر په ۱۹۸۰ کې له ۱۰۸ میلیونو، په ۲۰۱۴ کې ۴۲۲ ملیونو ته لوړ شوی دی او په درسته نړۍ کې اته نيم سلنه خلک د شکرې ناروغان دي.

په بریتانیا کې له ۴۵-۵۴ کلنو خلکو کې هر لسم کس د شکرې ناروغ دی او له ۷۵ کلنی پورته بیا نژدې هر څلورم کس دا ناروغي لري.

دا بيماري د پرمختللیو ملکونو پرتله په وروسته پاتې هېوادو کې په چټکۍ زیاتېږي.

د شکرې ناروغي د ړندېدو، د زړه حملې، د بډوډو یا ګوردو له کاره لوېدو، فلج یا ګوزڼ (سټروک)، د پښو د پرې کېدو او په نارينه وو کې د جنسي کمزورۍ یا (امپوټنس) یوه ستره وجه ده.

ولې په شکره ناروغۍ اخته کېږو؟
د بنیادم په خېټه کې د معدې شا ته پنکریاز پروت دی چې د نورو انزایمونو او هارمونز تر څنګ انسولين هم جوړوي.

د انسان د خوړو ډېری برخه له هضم وروسته په کولمو کې په شوګر بدليږي چې لویه برخه یې د ګلوکوز په بڼه وينې ته جذب کيږي او د بدن ژونکې یا حجرې یې د انسولين په ذريعه د انرجۍ لپاره د سون توکي په توګه کاروي.

د شکرې ناروغي د ړندېدو، د زړه حملې، د بډوډو یا ګوردو له کاره لوېدو، فلج یا ګوزڼ (سټروک)، د پښو د پرې کېدو او په نارينه وو کې د جنسي کمزورۍ یا (امپوټنس) یوه ستره وجه ده.

که چېرې دغه مهم هارمون یعنې انسولين نه جوړيږي او یا کار نه کوي نو بدن ګلوکوز د انرژۍ لپاره نه شي کارولی او په وينه کې یې کچه لوړېږي چې دې حالت ته د شکرې یا شوګر بيماري وایي.

په عام ډول د شکرې ناروغي دوه ډوله ده چې اول او دویم یا (ټایپ ۱) او (ټایپ ۲) ډایابيټ یې بولي.

په شکره اخته کسانو کې اټکل لس سلنه خلک په ټایپ ۱ او نوي سلنه بیا په ټایپ ۲ ډایابيټيز اخته دي.

دا بيماري د پرمختللیو ملکونو پرتله په وروسته پاتې هېوادو کې په چټکۍ زیاتيږي.د عکس سرچینه،GETTY IMAGES
د عکس تشریح،
دا بيماري د پرمختللیو ملکونو پرتله په وروسته پاتې هېوادو کې په چټکۍ زیاتيږي.

ځينې میندې د امیدوارۍ په موده کې د شکرې لوړېدو سره مخامخېږي چې دې ته د مېندوارۍ ډایابيټ یا (ګېسټېشنل ډایابيټيز) وایي چې له زېږون وروسته بېرته نارمل حالت ته راستنيږي، خو په دوی کې د عامو خلکو پرتله پر ټایپ ۲ ډایابيټ د اخته کېدو خطر یو څه زیات وي.

ټایپ ۱ ډایابيټ
د شکرې دغه ډول په ماشومانو او ژڼيو کې پیدا کېږي.

دا یوه آټوامیون ناروغي ده چې د انسان بدن د پنکریاز د هغو ژونکیو یا حجرو پر ضد چې انسولين توليدوي انټي باډيز جوړوي اوهغه له کاره غورځوي، نو په دې ډول په بدن کې انسولين بيخي جوړيږي نه او د شکرې د کنټرول لپاره لازمه ده چې په پوستکي کې د پېچکارۍ یا پمپ په ذريعه انسولين واخيستل شي.

د دې ناروغۍ نښې په ورځو او اوونیو کې ځان جوتوي.

افغانستان کې د شکرې ناروغي 'بې ساري ډول' په ډېرېدو ده
"په تېره يوه لسيزه کې د شکرې ناروغي ۶۰ سلنه زياته شوې"
شکر ناروغي څه ده او څنګه ترې بچېدلی شو؟
که په وخت یې درملنه و نه شي، په وينه کې زیاته شکره له متیازو سره وځي چې بدن د اوبو له سخت کمښت سره مخامخېږي، وينه تېزابي کېږي چې 'ډایابيټېک کيټواسيډوسز' یې بولي، انسان کوما ته ځي او د مرګ زیات خطر لري.

ټایپ ۲ ډایابيټ
د شکرې دغه عامه ناروغي عموماً په لویانو کې پېښيږي خو په تنکیو ځوانانو کې یې هم پېښې ثبت شوې دي.

دا هم د انسولين د کمښت یا د هغه په مقابل کې د بدن د مقاومت یا دواړو له وجې رامنخته کېږي، نو د درملنې لپاره یې هم داسې دارو درمل او ګولۍ ورکول کېږي چې د انسولين جوړيدل زیات او په مقابل کې یې د بدن مقاومت او حساسیت کم کړي.

ډېری خلک به کلونه په ټایپ ۲ ډایابيټ اخته وي خو تشخيص به یې نه وي شوی او د بدن په غړیو کې به یې ستونزې رامنځته کړې وي ځکه پنکریاز لا هم څه نا څه انسولين جوړولی شي.

همدا لامل دی چې که څوک د شکرې مرض نښې ولري بایده دي چې له ډاکټر سره مشوره وکړي چې ناروغي یې پر وخت تشخيص شي او د بدن پر بېلا بېلو غړیو یې د ناوړه اغېزو مخه ونيول شي.

د شکرې ناروغۍ نښې نښالې
تنده یا زر زر تږي کېدل
د تشو بولو زیاتېدل
د ستومانۍ او ستړیا احساس
د وزن کمېدل
په سپوخس او غولنګونو کې خارښت او په فنګس اخته کېدل
د زخمونو زر نه رغېدل
په سترګو خړه یا د نظر کمېدل
د شکرې ناروغي څنګه تشخيص کېدلای شي
په نارمل حالت کې په تشو بولو کې شکره نه راوځي، خو که په وينه کې یې کچه لوړه شي، نو د متیازو یو ساده ټسټ یا معاینه یې په بولو کې د راوتو پته لګولای شي او په نهره یا هم له خوراک وروسته د وينې معاینه یې تشخيص کره کولای شي.

په وينه کې د (اېچ بي اې ون سي) په نامه یوه توکي کچه یې هم د تشخيص لپاره غوره کړای شوې ده.

درملنه

ماهرین د شکرې ناروغانو ته په خوړو کې د لازم احتیاط مشوره ورکوي

د شکرې ناروغۍ په منجمېنټ کې مناسب خوراک ډېر رول لري. د وزن کموالی، فيزيکي فعالیت او ورزش یې په درملنه کې زیات مهم دي او اوږد مهاله خطرونه یې کموي.

د وينې فشار او کولېسټرول کنټرول یې پر بدن د بدو اغېزو په کمولو کې مرسته کوي. په ټایپ ۲ ډایابيت اخته ځينې کسان یوازې په دغو لارو چارو سره خپل شکر قابو کولای شي خو ځينې نور بیا ګولیو او یا انسولين ته اړتیا پیدا کوي.

د شکرې ناروغانو ته ښایي چې د خپل ډاکټر سره په اړيکه کې وي او د خپل زړه، سترګو، بډوډو او پښو خاص خیال وساتي.

په مني او ژمي کې چې ورځې پکې لنډې او هوا پکې سړه وي، د معمول سره سم خلک د دې پر ځای چې له کوره بیرون د لمر وړانګو ته کښیني یا وګرځي، کوښښ کوي په خونو کې دننه تاوده پاتې شي. له همدې کبله پدې موسمونو کې نورو موسمونو په پرتله د انسان وجود ته لږ ویټامین ډي داخلیږي.

د ډي ویټامین د بدن په ډیرو فعالیتونو کې مهم رول لري خو د متحده ایالاتو روغتیا انسټیټیوټ په ویب سایټ کې د خپرو شویو معلوماتو له مخې دا ویټامین د انسان په وجود کې د کلسیمو جذبولو مهمه دنده لري. کلسیم د هډوکو د کلکوالي او سالم پاتې کیدو لپاره مهم دي او نه پریږدي چې هډوکي کمزوري یا پوډه شي.

دا ویټامین همدارنګه د بدن معافیتي سیستم په کړنې، غښتلتیا او عصبي رشتو او عضلاتو په برخې کې هم مهم نقش لري.

د ډي ویټامین تر ټولو مهمه سرچینه ورځني خواړه او د همدې ویټامین بشپړونکي دي.

د متحده ایالاتو د یل پوهنتون د معلوماتو له مخې په هرو دریو امریکایایانو کې د یو څخه په ډیرو کې یې په ځانګړي توګه د پاخه عمر لرونکو، چاغو او ډیر وزن لرونکو او هغو کسانو کې د ډي ویټامین لږ وي چې د پاخه عمر لرونکو د ساتنې په مرکزونو کې کار کوي.

دا ویټامین همدارنګه په طبیعي توګه د انسان په وجود کې د لمر د وړانګو څخه تولیدیږي. خو دا چې ځیني وخت خلک د لمر جذبولو ضد کریمونه کاروي او یا ډیر ساعتونه په خونو کې دننه تیروي او نه پریږدي چې بدن په مستقیمه توګه د لمر وړانګې واخلي، د دې سبب کیږي چې د ډي ویټامین په وجود کې تولید نشي.

څرنګ په بدن کې د ویټامین ډي په کمښت پوهیږو؟

ویټامین ډي د انسان د معافیتي سیستم په فعالیت کې مهم نقش لري او د ژمې په موسم کې د زکام او ریزش په شان موسمي ناروغیو په مخنیوي کې هم مرسته کوي. که چیرته یو څوک ژر ژر ناروغ کیږي او په ځانګړې توګه د ژمي په موسم کې یې والګی نیسي، ډیر شک دا دی چې په وجود کې یې ویټامین ډي کم دی.

دا چې ویټامین ډي د هډوکو په فعالیت او سلامتیا، د عضلو او اعصابو په فعالیت کې نقش لري، کموالی یې هم په بدن کې د مزمنو دردونو سبب کیږي. د عضلاتو او هډوکو دردونه او یا هم د عضلاتو شخیدل په بدن کې د ویټامین د کموالي ځینې نښې بلل کیدی شي.

د هډوکو پوډه توب

د ویټامین ډي کموالی په انسانانو کې د هډوکو د پوډه والي یا اوستیوپوروزش سبب کیدی شي. که یو څوک پدې بیمارۍ اخته شي، هډوکي یې په آسانۍ ماتیږي.

د متحده ایالاتو د روغتیا ملي انسټیټیوټ پدې هکله ویلي، " اوستیوپوروزش په ډیرو مواردو کې په بدن کې د کلسیم د کموالي سره اړیکه لري، خو په بدن کې د ویټامین ډي کموالی پدې دلیل چې د کلسیمو په جذبولو کې اختلال راشي او یا په نهایت کې کلسیم کم شي، کیدی شي ددې ناروغۍ سبب شي".

د ویټامین ډي د کموالي له کبله همدارنګه د غاښونو پوډه والي، د ژامو مکروبي کیدل او په غاښونو کې د نورو ناروغیو پیدا کیدو سبب هم کیدی شي. ډاکټران د کلسیمو په جذب کې اختلال چې د ویټامین ډي د کموالي له کبله پیدا کیږي، د غاښونو او ژامې ناروغیو سره تړي.

رواني سلامتیا او د انرژۍ کموالی

پرله پسې او له کوم علت پرته ستړتیا او منفي عواطف چې د خفګان سره تړلي دي، هم کیدی شي د ویټامین د کموالي له کبله وي.

تازه څیړنه چې د متحده ایالاتو د روغتیا ملي انسټیټیوټ په ویب سایټ کې خپره شوې پکې ثابته شوې چې هغو ناروغانو ته د ویټامین ډي بشپړونکو ورکولو ګټه کړې وه چې منفي عواطف او احساسات یې درلودل.

د وزن په بایللو کې ستونزې

که یو تن فزیکي فعالیت کوي او سم خواړه هم خوري خو بیا هم د وزن په بایللو کې ستونزه لري، امکان لري چې په بدن کې یې ویټامین ډي کم وي.

په طبیعي توګه ډیر وزن لرونکي خلک چې د چاغښت له کبله یې شحمي انساج ډیر او غټ وي، نسبت ډنګرو کسانو ته ډیر د ویټامین د کمښت سره مخ وي. په تازه څیړنو کې معلومه شوې چې په بدن کې د التهابونو پیدا کیدل د چاغښت سره اړیکې لري. یوه څیړنه چې په ۲۰۱۸ کال کې خپره شوې پکې ښودل شوي و چې د چاغو کسانو لپاره د وزن کموالی او ویټامین ډي ورکول، د دې سبب کیږي چې د هغوي په بدن کې التهابونه کم شي.

د ویټامین ډي غوره او طبیعي سرچینې د لمر وړانګې او خوارکي مواد دي. کبان، شیدې، د هګیو ژیړ او ځیګر نورې هغې سرچینې دي چې دا ویټامین پکې پریمانه وي.

د دې تر څنګ ځیني بشپړونکي هم شته چې په بدن کې د ویټامین ډي د کموالي مخه نیسي خو دا بشپړونکي باید هغه وخت واخیستل شي چې لومړی مو ډاکټر وینه معاینه کړي، تر څو معلومه شي کمو ډلو بشپړونکی او څومره مقدام باید وخوړل شي.

باید په یاد ولرو چې په بدن کې د ویټامین ډي ډیروالی هم د ستونزو سبب کیږي نو له همدې کبله که یو څوک غواړي د ویټامین دي بشپړونکي وخوري، باید د ډاکټر تر معاینې وروسته دا کار وکړي.


د روغتیا نړیوال سازمان وروستی راپور په ۲۰۲۲ کال کې د وبا یا کولرا د زیاتو پېښو شمېرې په ګوتو کوي چې له مخې یې د نړۍ په کچه په افغانستان کې ډېرې پېښې ثبت شوې دي.

د روغتیا د نړیوال سازمان د نوي راپور له مخې، په تېر میلادي کال کې د نړۍ په کچه ۴۷۰ زره د وبا ناروغي پېښې ثبت شوې دي. افغانستان د هغو هېوادونو له ډلې څخه دی چې تر ټولو ډېرې پېښې په کې ثبت شوې دي. ککړې اوبه او د حفظ الصحې بد شرایط د کولرا د خپریدو لپاره یوه ښه زمینه ده، په ځانګړې توګه په بحراني او ناورین ځپلو سیمو کې لکه لیبیا او سوریه کې چې ډیری خلک په تنګو ځایونو کې یوځای ژوند کوي. کله چې د حفظ الصحې تاسیسات ویجاړ شي او خواړه او د څښاک اوبه ککړې شي، د کولرا د خپریدو خطر لوړېږي. دا ناروغي ځاني ګواښ هم لري او په شدیدو مواردو کې د مرګ لامل هم کېږي.

وبا څه ده؟
وبا یا کولرا په کولمو کې یو شدید مکروبي حالت دی. دا ناروغي د « ویبریو کولرا» باکتریا له لاري رامنځته کېږي او د اسهال او استفراغ لامل ګرځي. د رغیدو موده، یعني په دې ویروس له اخته کیدو څخه د نښو نښانو تر څرګندیدو پورې وخت، کیدای شي له څو ساعتونو څخه تر پنځو ورځو پورې دوام وکړي. د هغو کسانو لسمه برخه چې په دې باکتریا اخته وي د کولرا په ناروغۍ اخته کیږي. په عادي توګه د دې ناروغۍ نښې نښانې دوه یا درې ورځې د یادې په باکتریا له اخته کېدو څخه څرګندېږي او د یادې ناروغۍ جریان پرته له شدیدو علایمو څخه وي. په شدیدو مواردو کې د بدن اوبه او الکترولیتونه یا مالګې ضایع کېږي چې په بدن کې د اوبو د مرګونې کمی لامل کېږي.

وبا څنګه خپرېږي؟
د کولرا د خپریدو اصلي لامل ناپاکې اوبه دي چې د فاضله موادو سره ککړې شوي دي. د ککړو خواړو او شیانو له لارې هم د دې ناروغۍ لیږد ممکن دی. په ډیرو نادرو پیښو کې د دې ناروغۍ باکتریا هم د مستقیم تماس له لارې انتقال کیږي. کولرا په ځانګړي توګه د افریقا او آسیا په ډېرو سیمو کې د څښاک پاکو اوبو ته د نه لاسرسي او د حفظ الصحې ضعیف خدماتو له امله خپریږي. د دې ناروغۍ د اخته کیدو خطر په هغو کسانو کې ډیر شدید دی چې پر خوارځواکۍاخته وي. دا ګواښ د هغو خلکو په قضیه کې هم لوړ دی چې د معافیت سیسټم ضعیف وي یا په اچ آی وي ویروس اخته وي. که د کولرا ناروغۍ درملنه ونه شي، په ۶۰ سلنه مواردو کې د مرګ لامل کېږي.

څرنګه کولای شو د وبا له خپرېدو څخه مخنیوی وکړو؟
د دې ناروغۍ د خپریدو د مخنیوي لپاره د څښاک پاکو اوبو ته لاسرسی تر ټولو مهم ټکی دی. په هغو سیمو کې چې خلک د څښاک پاکو اوبو ته لاسرسی نه لري، غوره دا ده  چې د څښاک اوبه جوشې شي او د کلور مادې په کارولو سره بې ضرره شي. په داسې سیمو کې باید خواړه په ښه توګه پخه یا سره شي. که دا اسانتیاوو ته لاسرسی نه وي، په بیړني حالاتو کې له ټوکر ټوټې څخه په استفادې یا د لمر د تودوخې« د لمر د تودوخې په مرسته د اوبو مکروبونه له منځه وړلو طریقه» هم مرسته کولی شي. دا طریقه په ځانګړې توګه په هغو هیوادونو کې پلي کیږي چې ګرمه او لمرینه هوا لري. په دې طریقه کې اوبه په پلاستیکي لوښې کې اچول کیږي او لمر ته  د شپږو ساعتونو لپاره اېښودل کېږي ترڅو مکروبونه یې له منځته ولاړ شي. د دې ناروغۍ د مخنیوي لپاره یوه بله لاره هم د واکسین تطبیقول دي. دا واکسین د بدن د ځواکمن ساتلو ۹۰ سلنې ظرفیت لري او اغیزمنتیا یې تر دوو کلونو پورې وي. وروسته تر دې مودې باید نوی واکسین ترسره شي.

څنګه په وبا د اخته کسانو درملنه وکړو؟
په دې ناروغۍ د اخته کسانو د بدن اوبه او مالګې تنظیمول خورا مهم دي. د دې لپاره  معمولا له پاکو اوبو سره د بورې، مالګي او یا نورو د منرالونو له محلول څخه ګټه اخیستل کېږي. په همدې موخه، د روغتیا نړیوال سازمان په اوبو کې منحلېدو وړ پوډر چمتو کړي چې ټول اړین مواد پکې دي او د (او ار اس) په نوم یادیږي. د دې ناروغۍ په شدیدو قضیو کې په وینه کې د دې موادو مستقیم پیچکارۍ هم ممکن وي. له انټي بیوټیکونو څخه ګټه اخیستل هم ممکن وي. سربېره پر دې د کولرا ناروغانو د درملنې لپاره اغیزمن زیربنا ته اړتیا ده؛ چې په ډیریو هغو هیوادونو کې چې په شخړو یا بحران کې وي، لاسرسی ورته نشته.

موږ ته خپل نظر راواستوﺉ
ستاسې نظر
د په دې اړه نور مطالب له برخې تیريدل

زیاتې مقالې …