کيها درمشکلات مردم طي هشت سال آگاهانه نقش بازي کرده اند؟

استاد صباح

{ يک پژوهش مستند درمورد اوضاع سياسي ، نظامي واقتصادي افغانستان با اتکاء به بخشهاي خبري وتحليلي ، داخلي وبين المللي }
تنش هاي چشم گيربين کرزي واوباما

چه كسي مي دا نست كه فرود يك گلوله توپ قلب چند نفر را مي درد ؟ چه كسي مي دانست که هر صداي فيراسلحه ، فردا به قطره اشكي بد ل خواهد شد و اين اشك چه جگر هايي را خواهد سوزا ند ؟ که بود ميدا نست جنگ يعني سوختن ، ويران شد ن ، آرامش مادري كه فرزندش را با لالايي گرمش در آغوش خود خوابانيده ، نوري ، صدايي ، ريزش سقف خانه و سرد شد ن تن گرم كود ك درقامت خميده مادرچه تاثيرداشت؟ نبود کسي که ميدانست جنگ يعني ستم يعني آتش ، يعني خونين شدن وسرخ شدن جامه اي و سياه شدن جامه اي ديگر. گلوله اي از ميل تفنگ وباماشه کشيد ن تفنگداري با سرعت شليك مي شد و در مبداء به حلقومي اصابت نموده ، آنرا سوراخ كرده و گذر مي كرد ؛ ميدانيد كه ؟ كدام مادر ضجه مي كشد ؟ كدام پيراهن سياه مي شود ؟ كدام خواهر بي برادر مي شود ؟ آسمان كدام شهر سرخ مي شود ؟ كدام گريبان پاره مي شود ؟ كدام كودك در انزوا و خلوت خويش ازدردجانسوزبي پدري اشک ميريزد.
در ميان متفكران غربي بعضي سياست را معادل باعلم قدرت،علم زير سلطه درآوردن، علم به اطاعت واداشتن افراد جامعه دانسته اند. رُوبر، سياست را فن و عمل حكومت بر جوامع انساني مي داند. موريس دوورژه، استاد سياست دردانشگاه پاريس در كتاب اصول علم سياست پس از ذكردوتعريف فوق و تحليل مختصر تفاوت بين آن دو، سياست را علم قدرت تعريف كرده است.و او هسته ي اصلي قلمرو سياست را قدرت مي داند .
نكته ي مهمي در تعريف هاي فوق الذكر موردغفلت واقع شده است آن ذكر هدف ازبه حاكميت رسيدن و حكم راندن بر كشورو جوامع انساني است . ابن خلدون سياست را دسيسه اي براي جلوگيري از تجاوز ها وظلم و فساد مي داند .
ابن عقيل مي گويد: سياست چيزي است (عملي است) كه با آن مردم به صلاح نزديك تر وازفساد دورتر مي شوند . امتياز اين تعريف بر آن چه كه از سوي متفكران غربي ارائه شده، اين است كه در اغلب آن ها توجه به رفع فساد يا احقاق حق و ياجلوگيري از ظلم وجود دارد كه به تعبيري مي توان آن را غايت و هدف حكومت و سياست دانست، يعني كسب قدرت و حاكميت براي احقاق حقوق مردم و دفع ظلم و فساد است .
غزالي مي گويد: علمي كه زيست مسالمت آميز و سودمند را ـ چه در صحنه ي مادي و چه از نظر معنوي ـ مي آموزد سياست است. در تعبير ديگري از سياست مي گويد: مگر سياست چيست؟ روابط بين حاكم و ملت، روابط بين حاكم و ساير حكومت ها و جلوگيري از مفاسد كه هست، همه ي اينها سياست است . تعريف خلاصه ي سياست چنين است : سياست، عبارت است ازهرنوع تدبير و تلاش و فعاليت در جهت اداره ي امور كشور به نحوي كه جامعه و افراد آن در مسير تحقق آمال، ارزش ها و خواسته هاي خويش قرار گيرند .
سياست به معناي واقعي عبارتست از هدايت جامعه به سوي خير و صلاح و كمال و فلاح و سياستمدار به كسي گفته مي‌شود كه با شناخت كامل از انسان و نيازهاي او و اطلاع كامل از اوضاع جهاني و سياست‌هاي حاكم بر جوامع مختلف، روشي را اتخاذ نمايدكه جامعه خود را در عزت و سرفرازي به شاهراه كمال هدايت نمايد. وازمنظر اسلام سياستمدار واقعي كسي است كه احكام خدا را در جامعه جاري سازد و انحراف سياست از معناي واقعي آن، سياست بازي است و آن عبارتست از يك تعداد نيرنگ‌ها و سياستهايي كه سياست‌بازان در راه پيش‌برد اهداف سلطه‌جويانه خود به كار مي‌گيرند. سياست بازي يعني جهان و انسان را وسيله وخود را هدف قرار دادن است .
خشم وانتقادات دولت افغانستان

کيهابيشترين شکايت را ازکرزي دارند :؟ کسانيکه ازقدرت ومسند، چوروچپاول وملک الطوايفي ، مردم ستيزي وقانون گريزي، کشتن وبردن بزيرکشيده شده اند، وآنانيکه بخاطرکسب قدرت ،شهرت وپول پرستي ديوانه واردرآتش اين پديده هاي منفي ميسوزند وخواب کرسي وقدرت طلبي آرام شان نميگذارد.
گزارش هايي كه روزانه ازافغانستان مخابره مي‌شود به وضوح نشان مي‌دهد كه هنوز هيچ جاي كشور حتي كابل، ازامنيت قابل اطميناني برخوردارنيست. از حضور نيروهاي نظامي بيش از سي كشور در افغانستان كه بگذريم، تعهد ميليارد‌ها دالر در چند كنفرانس بين‌المللي (توكيو، لندن، پاريس) در هفت سال گذشته نشان‌دهنده توافق نظر و همكاري كم سابقه‌ جهاني در مورد افغانستان بوده است. اماهيچ كس از نتيجه و ماحصل اين حضور فعال و همكاري كم سابقه راضي نيست، نه جامعه جهاني، نه دولت افغانستان و نه مردم اين كشور. كرزي، درمصاحبه‌اي با بي‌بي سي گفت: بايد يك ميليون بار بهتر كار مي‌كردم.مردم افغانستان مي‌گويند، تاثير كمك‌هاي بين‌المللي را در زندگي روزانه‌‌شان حس نكرده‌اند و گزارش‌ها حاكي است كه ميليون‌ها نفر دركشور در معرض خطر گرسنگي قرار دارند.
كرزي درگفت‌وگو روزنامه‌ آلماني زود دويچه ‌گفت: اقدام نظامي آگاهانه وتعمدي آمريكا به تدريج موجب ضعيف شدن دولت قانوني افغانستان ودولت فعلي اين كشور شده و اين روند نيزهمچنان ادامه خواهد يافت. كرزي خطاب به دولت جديد آمريكا گفت: قرباني كردن غير نظاميان را متوقف كنيد، دستگيري، بازجويي و جستجوي خانه به خانه را متوقف كنيد. بايد استراتژي‌اي اتخاذ شود كه هدف آن تحقق صلح و ثبات در افغانستان باشد.كرزي ضمن انتقاد از عملكرد نيروهاي غربي در كشور گفت: بعد ازآن كه طالبان طي هفت سال گذشته سرنگون شدند نيروهاي بين‌المللي نتوانستند به درستي از نقاط مرزي‌اي كه پناهگاه طالبان است حفاظت كنند و در جلوگيري از بازگشت طالبان موفق عمل نكرده‌اند. نيروهاي بين‌المللي بايد قبل از هر جاي ديگر در جنوب افغانستان مستقر شوند.
طالبان در افغانستان به تجديد سامان‌دهي خود مشغول است و حمله ونفوذ دوباره‌ي خود به خاك افغانستان از پاكستان را آغاز كرده‌ است. كرزي ضمن قبول اشتباهات خود براي مثال در مبارزه با ارتشاء تاكيد كرد، براي مذاكره با آن دسته از اعضاي طالبان كه عضو شبكه‌ي القاعده نيستند، آمادگي دارد. كرزي با انتقاد شديد از غرب اظهار داشت، غرب مسئول اصلي تقويت طالبان در كشور است.
بعدازتنشهاي فراوان دولت ميگويد - طرحی رابخاطر جلوگیری از تلفات افراد ملکی درجریان عملیات نظامی به نیروهای ائتلاف تسلیم داده است. دراین طرح گفته شده که تلاشی منازل باید از طریق پولیس ملی ، اردو وامنیت ملی صورت گیرد و همچنان دستگیری بی مورد افراد، بمباردمان های هوایی کاهش داده شود عملیات نظامی که از سوی نیروهای ناتو و ائتلاف اجرا میشود باید در تفاهم و هماهنگی با نیروهای داخلي صورت بگیرد. ديگرمردم ما حوصله ندارد تا اطفال و زنان شان درهمچو عملیات ها از بین بروند ، تلفات ملکی نه تنها باعث از بین رفتن اعتماد مردم در مبارزه با تروریزم میگردد بلکه به حمایت مردم از حکومت نیز صدمه می رساند.
اخيرا کرزی اظهار نمود که احتجاج ها و مخالفت های ما در برابر حملات قوای ائتلاف بالای مردم ملکی از حد گذشته است و جامعه جهانی باید هرچی عاجلتر در این مورد تصمیم بگیرند. کرزی بار دیگر هشدار داد که اگر نیروهای خارجی ازکشتار مردم ملکی جلوگیری نکنند وی به رای مردم مراجعه خواهد کرد. برای جلوگیری از این وضعیت طرح یازده ماده ای را برای جامعه ی جهانی ارائه نموده است که در آن از دستگیری های بی مورد، بمباران خود سرانه و تلاشی منازل سوی قوای خارجی تاکید شده است. دولت افغانستان از جامعه جهانی خواسته است تایک ماه دیگر تصمیم خود در مورد این طرح را مشخص نمایند. درخشونت‌هاي سال قبل ، شش هزار و‪ ۴۰۰نفر كشته شدند كه دو هزار نفر غيرنظاميان بودند. كشتار غيرنظاميان به يك موضوع چالش برانگيز ميان دولت و نيروهاي خارجي تبديل شده است . به پيش بيني كارشناسان، با استقرار سه هزار تفنگدار آمريكايي در ولايت ميدان وردگ و لوگر در روز سه شنبه و افزايش اين نيروها به ‪۳۰ هزار نفر تا تابستان سال آتي ، افغانستان سال خونيني را در پيش روي دارد. هم اكنون ۷۱هزار سرباز از‪ ۴۱كشور در افغانستان حضور دارند.
پس از اعلام طرح بارك اوباما براي اعزام نيروهاي تازه نفس به افغانستان، كرزي ابراز اميدواري كرد كه افغانستان به زودي شاهد كاهش تنش‌ها با امريكا باشد. كرزي اظهار داشت: نيروهاي آمريكا و ناتو با انجام هماهنگي‌هاي بيشتر با دولت در جريان عمليات‌ براي ممانعت از تلفات بيشترغيرنظاميان موافقت كردند. وي افزود: تنشي كه ميان دولت‌هاي امريكا و افغانستان به وجود آمده بود اكنون برطرف شده است از اين به بعد هيچ گونه عمليات نيروهاي خارجي بدون هماهنگي با نيروهاي ما انجام نخواهد شد.روابط ميان واشنگتن وكابل به دليل اعتراضات كرزي بر سر كشته شدن غير نظاميان و شكايت امريكايي‌ها از عملكرد وي به دليل ضعف اداری وعدم اقدامات كافي در مبارزه با فساد به تيرگي گراييده بود. همپنان کرزی درکنفرانس امنیتی مونشن گفتند : ... امروز پاکستان نیز درتهدید تروریستان قراردارد . مکاتب ، هوتل ها و پل ها سوزانده میشوند همینگونه هند نیز از تهدیدات تروریستان به دور نمانده است . میان افغانستان و حکومت مردمی پاکستان تفاهم خوبی ایجاد شده وهردو کشور متعهد اند که افراط گرایی و تروریزم را به شکست مواجه سازند و دراین زمینه سهم دیگر کشورهای منطقه نیز مهم است .
کرزی همچنان در رابطه به انتخابات آینده صحبت کرد و گفت ما از تمام طالبانی که به شبکه القاعده ارتباط ندارندو درگروه های تروریستی مشارکت نداشته اند ومی خواهند به کشور باز گردند ، درنظر دارند بر اساس قانون اساسی افغانستان به زنده گی شان ادامه دهد ، صلح در این کشور را خواهانند و می خواهند به زنده گی عادی ادامه دهند برای بازگشت به کشور دعوت می کنیم .
سه گزارش انتقادآميز جداگانه درباره آينده وضعيت امنيتي افغانستان منتشرشده وضعيت امنيتي در كشور را تاريك توصيف كرده است. گزارش هاي گروه مطالعات افغاني در آمريكا گروه تحقيقات شوراي آتلانتيك آنقدر وضعيت امنيتي افغانستان راتاريك توصيف كرده اند، دولت اين گزارش ها را مبالغه آميز خوانده است ومحتواي اين گزارش راغير منصفانه توصيف نموده ا ند. گروه مطالعات افغاني درآمريكا هشدار داده است موج جديدي ازخشونت ها در افغانستان آغاز گرديده با افزايش كشت خشخاش در نقاط مختلف كشور اعتماد عمومي به كرزي رو كاهش مي رود.
گروه تحقيقات شوراي آتلانتيك هم اعلام كرده است اشتباه نكنيد ناتو درافغانستان در حال پيروزي نيست چون مردم افغانستان پيشرفتي دروضعيت زندگي شان نمي بينند مردم از وضعيت دلسرد شده اندبنابراين طالبان در اين كشور بهتر مي توانند عمل كنند اين گزارش ها نظام سياسي افغانستان را در حال تبديل شدن (حكومتي ناكام) مي داند، اگر دير اقدام كنيم امكان دارد اين كشوركانون افراطي گري تبديل شود.
اختلاف بين اعضا ناتو در مورد استقرار نيروي بيشتردرافغانستان باعث شده چشم انداز آينده عملكرد ناتو در افغانستان به مخاطره افتد ، ناتوزماني از سازمان هاي مهم نظامي بود با اين اختلافات نشان داد بتدريج بن بست برخورد مي كند شكافها در داخل ناتو عميق است پيماني روزي دربرابر شوروي مي ايستاد امروز شاهد افول آن هستيم اين سازمان امروزدچار مشكلاتي شده حتي از فرستادن هزار سرباز به افغانستان دچارمشكل شده است لذا آينده عملكرد ناتو در افغانستان با نوعي مخاطره روبرو است.
ملاحظات وديد گاه هاي آمريکا

ذوق زدگي بعضي ازافراد براي انتخاب باراک اوباما به رياست جمهوري آمريکا زياد طول نکشيد و نشانه هايي ازعدم تغييرات دلخواه اين افراد درآمريکا پديدار شده است. اوباما در سخنان خود تلاش کرد با مطرح کردن موضوعاتی هم چون انتقاد ازرئیس جمهور قبلي و تصمیم گیری های عجولانه و غیرعاقلانه خواندن این تصمیمات، مرهمی بر زخم های چهره آمریکا درمیان ملت های جهان مخصوصاً جهان سوم بگذارد. در این سخنان، اوباما به طور آشکار به منفورشدن آمریکا در ذهن ملت ها اشاره می کند و می گوید: در این روز ما آمده‏ایم تا ناراحتی های کوچک و قول های دروغین و اتهامات متقابل و تعصبات کهنه و رنگ باخته که گریبان سیاست های ما را برای مدت طولانی گرفته است، پایان دهیم.
با اوج گیری مجدد ناامنی ها در پاكستان و افغانستان و تشدید نفوذ و توان عملیاتی نیروهای طالبان بار دیگر افغانستان به كانون نگرانی های كاخ سفید و اقدامات بی هدف وكور نظامیان آمریكایی تبدیل شده است.
آنچه مسلم است اینكه شرایط كنونی بیش ازهرچیز ریشه در اشتباهات آمریكا در هفت سال حضور نظامی این كشور در افغانستان دارد. اختلاف نظر محافل سیاسی، امنیتی و نظامی كاخ سفید در خصوص نحوه تعامل با طالبان و القاعده در افغانستان، كه اخیرا در روزنامه نیویارك تایمز افشا شد، و مانع از عزم اجرایی آمریكا در دستگیری سران القاعده و طالبان گردید وافشای تعامل مخفی نظامیان ناتو و آمریكا با سران طالبان و القاعده از اشتباهات كاخ سفید در افغانستان به شمار می آید، كه اوضاع كنونی را دامن زده است.
ناتوانی درجلوگيري از كشت خشخاش و سودجویی نیروهای خارجی در مماشات با قاچاق مواد مخدر كه منجر به تامین منابع سرشار مالی برای طالبان و القاعده گردیده است، از دیگر كاستی ها و اشتباهاتی است كه در تحكیم مجدد جایگاه طالبان و تشدید ناامنی ها در افغانستان موثر بوده است. در چنین شرایطی، گروه های تروریستی در منطقه با بازیافت توان رزمی و پشتوانه مالی خود و ایجاد ارتباط منسجم بین شبكه های افراطی درمنطقه بر بخش های شمالی و شرقی افغانستان و مناطق قبایلی پاكستان مسلط شدند، و با افزایش حملات و تهاجمات خود به نیروهای امنیتی افغانستان و نیروهای خارجی مستقر درمنطقه، موجبات افزایش ناامنی در منطقه را فراهم ساخته اند.
روزنامه ایندیپندینت طي يک ياداشت تحليلي مينويسد: ورود باراک اوباما به کاخ سفید و جریان تغییرات در واشنگتن، ممکن است به برکناری رییس جمهور کرزی منجر شود. حمایت بین المللی از کرزی، که زمانی دوست نزدیک غرب به شمار می رفت به گونه ای غیرعادی ای رو به کاهش گذاشته است؛ آن هم به این دلیل که خشونت ها افزایش یافته اند، فساد همه گیر شده و رهبری موجود فاقد توانایی است. اما ، دیپلومات ها می گویند که هیچ گزینه مناسب در حاضر وجود ندارد. اوباما با چالش های افغانستان اندک اندک آشنا می شود...
جان دیمپسی، مسوول انستیتوت صلح آمریکا در کابل می گوید: آنها دیگر به صورت کورکورانه هم مانند اداره رییس جمهور بوش که ازکرزی برای مدت طولانی حمایت کردند، حمایت نخواهند کرد.
مقام های رسمی کرزی امیدوار بودند که هیلاری کلینتون، وزیر خارجه جدید امریکا خود را به مثابه متحد شان در کاخ سفید تثبیت کند. اما این امیدها حالی به یاس مبدل شد که وی در سخنان خود دولت افغانستان را دولت موادمخدر خواند که فاقد توانایی بوده و به شدت فاسد گشته است.پلان در مورد افغانستان از چند ماه به این سو دروزارت امورخارجه امریکا و پنتاگون جریان دارد. یک مقام رسمی می گوید: ما طرح های جدید و بدیع را در زمینه مبارزه با شورش ها، مبارزه با مواد مخدر، حکومت داری و توسعه تهیه خواهیم کرد. فعلا بخش های دیگر نیز مشغول این کار اند. در این شکی وجود ندارد که ما پس از طالبان در مورد افغانستان غفلت کردیم، اما حالا گمان براین است که ما بیشتر از آنچه که انجام دادیم، به زودی انجام دهیم. یک مجموعه ای از ابتکارات در راه است.
ياپ دوهوپ شفرسکرترجنرال ناتوميگويد: افغان ها نيازمند دولتى هستند كه بتوانند به آن اعتماد داشته باشند. جامعه بين المللى بايد در اين راه حمايت هاى خود را از دولت انتخابى در افغانستان دريغ نكند. اما ما هزينه هاى مالى و جانى زيادى در اين راه داده ايم و امروز اين حق را داريم كه از دولت افغانستان بخواهيم كه اقدامات محكم تر و نيرومندترى را آغاز كند، هرچند كه اين مسأله نيازمند انتخاب سياسى سختى مى شود.
عمليات ما در افغانستان همچنان منسجم نيست چراكه كشورهاى مستقلى در قسمت هاى مختلف جغرافيايى افغانستان به طور جداگانه فعاليت مى كنند. مزيت اين مسأله اين است كه كشورهاى مستقل تجربه خوبى در زمينه محلى ها دارند و در زمينه توسعه اين مناطق و عمليات نظامى موفق هستند. نقطه ضعف حضور اين كشورها در اين است كه پيشنهادها و خواسته هاى اين كشورها براى عمليات نظامى و كمك هاى آنها براى توسعه در يك كشور متفاوت است و همين امر سبب تاثير كارها را كاهش داده و از يكپارچگى در راستاى يك هدف مشخص مى كاهد. ما بايد گام هايى برداريم كه داراى خواست ها و هدفهاى مشخص ترى است.
ما نمى توانيم براى رسيدن به خواست هاى مشترك ياوه گويى كنيم. ما بارها اعلام كرده ايم كه نيروهاى نظامى به تنهايى نمى توانند براى مشكلات افغانستان چاره يابى كنند. اما ما مجبوريم كه به عمليات نظامى خود در اين منطقه ادامه دهيم. در همين راستا، نيروهاى پوليس بايد حمايت بيشترى داشته باشند. كمك براى توسعه اين كشور بايد با برنامه ريزى بهترى انجام شود. و مسلما دولت افغانستان بايد تصميمهاى مهم و سختى را براى تشكيل دولتى عارى از فساد و موثر اتخاذ كند تا مردم هم بتوانند بر اين دولت اعتماد كنند. هرچه زمان بيشترى براى رسيدن به اين مسائل بيشتر باشد ما نيازمند ادامه بيشتر عمليات نظامى خواهيم بود كه در واقع صدمات جانى در بردارد.
سخنان اخير دو مقام غربي در مورد ضعف دولت کرزي درايجاد صلح و ثبات و ناتواني در مبارزه با کشت و توليد مواد مخدروفساد اداري با واکنش هاي متفاوتي در اين کشور رو به رو شده است.
هيلاري کلينتون وزير امور خارجه آمريکا در دولت باراک اوباما، دولت کرزي را حکومت مواد مخدر ناميد و گفت که بايد با اين طوفان مقابله کرد . همچنين ياپ د هوپ شفر، مشکلات در افغانستان را ناشي از ضعف مديريت دولت کرزي نه شورشيان طالبان دانست .
اوبامادرنخستين اظهاراتش بر ادامه و ازدیاد حمایت های آمریکا به افغانستان، تقویت روند امنیت ومبارزه قاطع در برابرتروريزم تاکید کرد. اما اوباما در عین حال پیامی شدیدالحن برای دولت هایی که کارایی ندارند و دچار فساد اداری هستند، را با خود داشت. سخنرانی اوباما در سه عرصه مهم، به نحوی در بر گیرندۀ مسایل مربوط به افغانستان بود. نخست در چارچوب راه های جدید آمریکا در برخورد با مسلمانان جهان، دوم به عنوان جایگاه مهم جنگ مقابله با دشمنان آمریکا و سوم به عنوان دولتی که از نبود ادارۀ سالم و نبود حاکمیت قانون رنج می برد. بدین ترتیب افغانستان اگر از یک سو مورد حمایت قرار گرفت، از دو سوی دیگر مضمون سفارشات جدی از رهبری جدید ایالات متحده تلقی گردید. این اظهارت می تواند در چارچوب تغییر استراتژی کاخ سفید در قبال بسیاری از مسایل جهانی از جمله مسایل افغانستان، تعبیر شود. باراک اوباما در یکی از گفت و گوهای تلویزیونی اش با شبکه خبری سی ان ان نیز به ضرورت حمایت افغان ها در شکلگیری یک دولت کارا و تخصصی سخن گفته بود.
سفر جوبایدن معاون رییس جمهور آمریکا به افغانستان وواکنش های وی پیرامون ظرفیت پروری نظام سالم در کشور نیز گواه روشن این پیام جدی است. این در حالیست که کرزی، در یکی از سخنرانی های اخیرش در کابل، جامعۀ بین المللی را به تعمیم فساد اداری در افغانستان متهم دانست.
از فیصله نامه کنفرانس پاریس از یک سو، و در رویکردهای جدید سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا از سوی دیگر و حالا هم درتحولات جدید ایالات متحده آمریکا، بحث اداره سالم در افغانستان مورد توجه جدی قرار گرفته است. دیدگاه تحلیلی به این پیام ها به وضاحت نشان می دهد که جهان به عنوان حامی تحولات و توسعه درافغانستان، پیام مشخصی برای رهبران سیاسی کشور دارد. جوهر این پیام برای دولتمردان امروز و فردای افغانستان را حاکمیت و اداره سالم که در برگیرندۀ نظام کارای خدماتی، ایجاد فرهنگ ارجحیت و حاکمیت قانون، شفافیت، حسابدهی، حقوق بشر و دموکراسی می باشد، شکل می دهد، که البته گذر زمان می تواند تحقق آن را چه در صحنه تعامل آمریکا با افغانستان و چه در صحنه داخلی سیاسی افغانستان بیشتر نشان دهد.
همچنان روزنامه نیویارک تایمز در يکي ازشماره هاي اخيرش نوشت: ممکن است حامد کرزی مانع بالقوه برای رسیدن آمریکا به اهدافش تلقی شود. مقام های آمریکایی می گویند، گسترش فساد در دولت کرزی سبب افزایش تولید و قاچاق مواد مخدروهمچنین افزایش فعالیت مجدد طالبان شده است. مقام های کاخ سفید موضع دولت جدید آمریکا را مجزا از موضع دولت بوش می دانند، بوش هر دو هفته یکبار از طریق کنفرانس ویدیویی با حامد کرزی در کابل تماس بر قرار می کرد و به نقش آمریکا در باز سازی افغانستان ونهاد های مدنی آن تاکید می کرد.
کاخ سفید می گوید حالا آمریکا به جای آنکه با دولت مرکزی افغانستان کارکند با مقام های محلی در ولایات همکاری کند و همچنین به جنگ علیه تروريزم متمرکز خواهد شد و کمک به بازسازی و ملت سازی را به متحدان اروپایی خود واگذارخواهد کرد. نیویارک تایمز همچنین به نقل از رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا نوشته است: آمریکا به اندازه کافی پول وقت و شکیبایی ندارد تا اهداف بلند پروازانه رادرافغانستان تعقیب کند، اگر هدف آمریکا ساختن یک کشور آیده آل باشد، بازنده خواهد شد. این اظهارات تفاوت دیدگاه کنونی کاخ سفید را نسبت به دیدگاه دولت بوش نشان می دهد.
جوزف بایدن معاون اوباما که میانه خوبی با کرزی ندارد، پس ازبازگشت از افغانستان وضعیت در کشور را واقعا آشفته و درهم و برهم توصیف کرد. طالبان فعالیت های خود در شرق و جنوب افغانستان را افزایش می دهند و آمریکا گزینه دیگری ندارد جز این که مبارزه مسلحانه با آنها را در محور توجه خود قرار دهد.
همزمان با آغاز بازنگري در استراتژي آ‌مريكا در افغانستان، باراك اوباما به موفقيت‌هاي آمريكا در عراق اشاره كرد و گفت: افغانستان هنوز تلاش‌هاي لازم، مشابه با آنچه كه در عراق صورت گرفت را براي بيرون راندن القاعده و طالبان از خود نشان نداده است . اوباما خاطرنشان ساخت: ... قرار است انتخاباتي قريب الوقوع در اين كشور برگزار شود اما به نظر مي‌رسد دولت ملي افغانستان ازاتفاقاتي كه در جامعه اطرافش رخ مي‌دهد بسيار دور افتاده است .
همچنان باراك اوباما در اولين ديدارش به عنوان فرمانده قوا از پنتاگون اظهار داشت كه بايد تصميم‌گيري‌هاي بسيار دشواري در خصوص عراق و افغانستان داشته باشد . ما تصميم‌هاي بسيار دشواري در خصوص عراق و افغانستان بايد اتخاذ كنيم كه البته برخي از اين تصميم‌گيري‌ها بايد بسيار فوري انجام شود . كاملا آشكار است كه تلاش‌هاي ما براي نابودي سازمان‌هاي افراطي كه به امنيت ما در خاك خودما آسيب مي‌رسانند از اولويت‌هاي ما مي‌باشد .
ازسوي ديگر يك مقام كاخ سفيد گفت: باراك اوباما، حامد كرزي را براي گسترش دامنه‌ي كنترول دولت در خارج از پايتخت و مبارزه با فساد تحت فشار قرار خواهد داد .
طی روزهای اخیر و بدنبال انتقادها و اشکالاتی که برخی از مقامات کشورهای غربی از عملکرد دولت افغانستان و رئیس جمهور این کشور حامد کرزی مطرح می کردند، وزارت دفاع آمریکا نیز انگشت اتهام را متوجه دولت کابل نشانه رفت ودولت کرزی را یکی ازدولت های ضعیف ،ناکارآمد و فاسد جهان عنوان کرد.این انتقادها از مدت ها قبل جریان داشته است و مخصوصاً طی یکسال اخیر که انتقادهای کرزی ازعملکرد نیروهای ناتو وآمریکا در کشتار غیر نظامیان ، بالا گرفت، برخی از دولت های غربی مانند آمریکا، متقابلاً دولت افغانستان و کرزی را به باد انتقاد گرفتند.
دلیل اصلی انتقادها وزیرسوال بردن دولت کرزی، موضع گیری های اخیر وي در قبال بمباردمان مناطق مسکونی و کشتار غیر نظامیان توسط نیروهای خارجی است و همین مسئله باعث شده تا حامیان غربی دولت ، نارضایتی خود را از این دولت پس از یک حاکمیت هفت ساله اعلام کنند. دولتی که سعی کرده است موضع گیری هایش را در قبال مسائل داخلی و بین المللی با شرایط خاص حاکم براین سرزمین منطبق و هماهنگ سازد اما با تکرار کشتار غیر نظامیان بدست نظامیان خارجی، به نظر می رسد که در مقابل کشورهای غربی قرار گرفته است.دراینکه امروزدولت دولت کرزی مورد حمایت کشورهای غربی و از جمله آمریکا قرار ندارد، تردیدی نیست و موضع گیری های چند ماه گذشته غربی ها کاملاً آشکار نموده است که در حال حاضر روابط کرزی با آمریکا و متحدین این کشور با تنش هایی همراه است.



کيها درمشکلات مردم طي هشت سال آگاهانه

نقش بازي کرده اند؟ (بخش دوازدهم – صباح )
{ يک پژوهش مستند درمورد اوضاع سياسي ، نظامي واقتصادي افغانستان با اتکاء به بخشهاي خبري وتحليلي ، داخلي وبين المللي }
استراتيژي جديد آمريکا درافغانستان

جنگ افغانستان ازنوامبر۲۰۰۱ تا اکنون صدهاسرباز آمريكايى كشته وصدهاي ديگر زخمى شده اند. ده ها برابرارقام فوق غيرنظاميان دراين جنگ جان داده اند . جنگ افغانستان براى ماليات دهندگان آمريكايى ماهانه ۴۱ ميليارد دالر خرج برداشته است درحاليكه اين رقم درعراق به ماهى ۱۶۲ميليارد دالر رسيده است. مجموعا مصارف جنگ درعراق و افغانستان ازسال ‌٢٠٠١ تاكنون از ‌٩٠٠ ميليارد دالر تجاوز كرده است.
بر اساس گزارش جديدي كه از سوي مركز ارزش‌يابي استراتژيك وويژه‌ بودجه (CSBA) كه يك مركز مستقل تحقيقاتي درامور دفاعي است، مصارفات جنگ درعراق و افغانستان از سال ‌٢٠٠١ تاكنون از ‌٩٠٠ ميليارد دالر فراتر رفته است . به موجب اين گزارش، مصارف جنگ درعراق به تنهايي به ‌٦٨٧ ميليارد دالر رسيده و اين مصرف از مصارفات تمام جنگ‌هاي قبلي كه آمريكا در آن مشاركت داشته به استثناي جنگ جهاني دوم تجاوز كرده است . اما مصرف جنگ آمريكا درافغانستان به ‌١٨٤ ميليارد دالر رسيده كه اين مبلغ بيش ازمصارفات جنگ ويتنام است كه ‌٢٠ سال طول كشيد . براساس اين گزارش آمريكا بيش از ‌پنج هزار سرباز خود را درعراق و افغانستان از دست داده است و در عين حال بيش از ‌٣٣ هزار سربازش نيز زخمي شده است .
تحقيقات اقتصادي جوزف استيگليتز، برنده‌ي جايزه نوبل نشان داده است كه مصرف جنگ عراق در آينده به بيش از يك تريليون دالر خواهد رسيد . روزنامه الاهرام - چاپ مصر- به نقل از ديويد پترائوس، فرمانده نيروهاي مركزي آمريكا در خاورميانه نوشت: به رغم بهبود اوضاع امنيتي درعراق و افغانستان در مرحله‌ي گذشته هم‌چنان وضعيت امنيتي اين دو كشور شكننده است . پترائوس در سخنراني خود در برابر نيروهاي آمريكايي مستقر در خاورميانه ومركز آسيا گفت: اوضاع امنيتي درعراق صرف‌نظر ازبرخي پيشرفت‌هاي بدست آمده هم‌چنان شكننده است . وي خاطر نشان كرد: به رغم بهبود وضعيت اردوي افغانستان، اوضاع عمومي اين كشور هم‌چنان خطرناك است .
روزنامه‌ي واشنگتن تايمز نوشت: جنگ درافغانستان احتمالا وارد مرحله‌اي جديد خواهد شد. ديويد پترائوس ريس فرماندهي مركزي آمريكا، به بيان تغيير درتاكتيك‌هاي جنگ درافغانستان كه آن را وارد مرحله‌ي جديدي مي‌كند، خواهد پرداخت.اين روزنامه نوشته است: سوالي كه مطرح است اين است كه آيا پترائوس قادربه انتقال موفقيت محقق شده در نابودي مخالفين درعراق كه به برقراري امنيت درافغانستان كمك مي‌كند خواهد بود يا نه؟
در گزارشي كه قرار است به پترائوس تحويل داده شود، اين مساله مطرح مي‌شود كه آيا امكان انتقال تاكتيك‌هايي كه در عراق دنبال شده به افغانستان وجود دارد يا نه . كساني كه اين گزارش را تهيه مي‌كنند، جزييات آن را افشا نكرده‌اند اما تاكيد كرده‌اند كه ترجيحا استراتژي جديد محرمانه وفراگير باشد. اين گزارش كه ازسوي افسران اردوي آمريكا و كارشناسان خارجي موسوم به تيم ارزيابي مركزي نوشته شده است، ظرف چند روز آينده به صورت دوسيه يي كامل به پترائوس ارائه مي‌شود. در اين گزارش تاكتيك‌هاي نظامي مطرح شده است و اين گزارش همچنين شامل وضعيت سازمان‌هاي اطلاعات آمريكا ونيزامورديپلماتيك خواهد بود . تيمي در واشنگتن تكرار تجربه‌ي ها درعراق كه القاعده را در الانبار شكست داد تاييد كرده‌ و خواستار دنبال كردن اين شيوه در افغانستان شده است؛ اما در چارچوبي محدودتر .
جنرال ديويد مك‌كرنان ، فرمانده نيروهاي اردوي آمريكا و سازمان پيمان آتلانتيك شمالي ناتو درافغانستان پيش‌بيني كرد كه با وجود افزايش هفده هزار نيروي جديد درافغانستان طي چندين ماه آينده، سال جديد يكي از بدترين سالها براي نيروهاي آمريكا در مبارزه با طالبان خواهد بود.
مك‌كرنان در گفتگو با خبرنگاران در وزارت دفاع آمريكا با اشاره به تصميم باراك اوباما رئيس جمهور جديد آمريكا براي افزايش پنجاه فيصدي نيروهاي نظامي درافغانستان، هشدار داد كه با وجود افزايش گسترده نيروها درماههاي آتي، هيچ پيروزي زودهنگامي براي آمريكا در برابر طالبان وجود نخواهد داشت و آمريكا مجبور است نيروهايش رادر بالاترين سطح براي مدت نامعلومي در افغانستان نگه دارد. فرمانده نيروهاي آمريكا و ناتو در افغانستان در ادامه گفتگو با خبرنگاران در پنتاگون هشدار داد كه حتي با اين افزايش نيرو نيز بايد اعلام كرد كه سال روان به يكي از بدترين سالها براي آمريكا تبديل خواهد شد. ديويد مكرنان در ادامه اعلام كرد كه در سه سال گذشته مشكلات فراواني براي نيروهاي آمريكا ونيروهاي ائتلافي درافغانستان وجود داشت كه به نظر مي‌رسد درسالهاي آتي نيز اين مشكلات همچنان ادامه داشته باشند. وي همچنين گفت كه نيروهاي ناتو كه به آموزش نيروهاي افغانستان مشغولند حداقل تا چهار سال آينده نخواهند توانست كنترول مسائل امنيتي اين كشور را به نيروهايداخلي واگذار نمايد. اين جنرال ارشد آمريكا در ادامه تاكيد كرد كه نيروهاي ناتو حداقل تا سه يا چهار سال آينده در افغانستان حضور خواهند داشت و نقش اساسي در تامين امنيت اين كشور را بر عهده خواهند داشت.
ناتو تحت نظارت و هدايت آمريكا، استفاده از راه‌ حل نظامي براي برقراري آرامش در افغانستان را در پيش گرفته است. پايگاه اينترنتي روزنامه‌ي آلماني زوددويچه درگزارشي آورده است: روند افزايش حضور نظامي نيروهاي خارجي در افغانستان نشان مي‌دهد كه گويي قرار است وضعيت فعلي اين كشورهمچون گذشته ادامه يابد. از فبروري سال دوهزاروپنج تا سپتامبر دوهزاروهفت يعني در زماني كمتر از سه سال، تعداد نيروهاي نظامي خارجي در اين كشور پنج برابر شده است. اين در حالي است كه كشورهايي چون فرانسه، آلمان و ديگر كشورها نيزهمچنان درصدد افزايش و تقويت نيروهاي خود درافغانستان هستند . اين افزايش نيرو درحالي صورت مي‌گيرد كه ناتو در اين مورد با مردم كشورهاي عضو در اين سازمان مشكلات بسياري را براي توجيه اين اقدام دارد .
در آلمان حدود هفتادوهفت درصد مردم مخالف عمليات نظامي هستند. شصت وهشت درصد فرانسوي‌ها نيز تقويت نيروها را ردمي‌كنند و آن راويتنامي جديد مي‌خوانند. نيمي از دوصدوشصت ويک سرباز هالندي، عمليات نظامي در افغانستان راغير مفيد مي‌دانند و تمايلي براي رفتن به افغانستان ندارند . حضور نظامي ناتو بيش از پيش به چهره‌ي مخدوش كرزي آسيب رسانده است. ازديگر سو نارضايتي مردم كشورهاي عضو ناتو در حال افزايش است، چرا كه جنگ افغانستان،مصارفات بسياري را براي اين كشورها در پي داشته است و منجر به فشارهاي زيادي بر بخشهاي اجتماعي، صحي و آموزش دراين كشور‌ها شده است.
اوضاع افغانستان از طريق نظامي قابل حل نيست. اين حقيقت چيزي است كه حداقل انگليسي‌ها بايد با نظر به تجربه‌ي تاريخي خود آن را به ياد بياورند. انگليس در سده‌ي نوزده اين كشور را اشغال كرده بود و در سده‌ي بيست نيز اتحاد جماهير شوروي نتوانست با وجود استقرارصدوبيست هزارسرباز اين كاررا انجام دهد. افغانستان كشوري است كه وسعتي دو برابر آلمان دارد . براي آنكه بتوان اين كشور را به طور كامل تصرف كرد، به تعدادي بالغ برپنجصد هزار سرباز نيازمند است. البته وجود اين تعداد سرباز نيز آرامش و صلح را بر افغانستان حاكم نخواهد ساخت بلكه منجر به افزايش سطح خشونت‌ها و جنگ خواهد شد كه اين امر كشته شدن افراد بيگناه و بيشتري را در پي خواهد داشت. دولت كرزي نيز بيش از پيش مشروعيت خود را به ويژه از سوي پشتونهاي مستقر در جنوب و شرق اين كشوركه بيشتر با درگيري‌ها مواجه هستند ازدست خواهد داد و بيش از گذشته به عروسك خيمه شب بازي غرب تبديل خواهد شد.
براي آزادي و حاكم ساختن آرامش برافغانستان، به افغان‌هايي نياز است كه دولتي مستقل و تاثير گذار داشته باشند كه در خود افغانستان و نه در خارج تشكيل شده باشد.
دولتي كه از سوي ملت تعيين شود، داراي امنيت بيشتري مي‌باشد و درشرايطي نيز كه احتياج به كمك از سوي خارج باشد، كشورهايي كه با افغانستان روابط نزديكي دارند، سهم خود را ادا خواهند كرد و ازديگرسو احتمال عمليات‌هاي تروريستي و انتحاري نيز از سوي افراطيون در اين كشور به حداقل خواهد رسيد. اين در حالي است كه ادامه جنگ و بي‌ثباتي روز افزون، بر تمام منطقه تاثير خواهد گذاشت بويژه پاكستان كه كشوري با احزاب قدرتمند و داراي توان هسته‌يي است. هرگونه تنش در روابط پاكستان و هند كه طي روزهاي گذشته شاهد آن بوديم نيز پيامد حضور نيروهاي خارجي است كه اگر اين تنش‌ها به جنگ اين دو قدرت هسته‌يي تبديل شود، مطمئنا حضور كشورسومي را نيز در پي خواهد داشت. اگر نيروهاي خارجي به اين پيامد‌ها آشنا بودند مطمئنا مي‌دانستند كه بايد هر چه زودتر و بي‌هيچ قيد و شرطي حضورنظامي خود رادر افغانستان به پايان برسانند .
معاون مركز تحقيقات استراتژيك آمريکا اخيرادرمقاله مينويسد: ... با روي‌كارآمدن دولت اوباما، توجه آمريكا بيش از گذشته به افغانستان و پاكستان معطوف شده است. موضوع تروريسم و فعاليت‌هاي القاعده همراه با ضعف دولت در افغانستان يكي از دغدغه‌هاي دولت جديد آمريكاست. تصور تيم سياست خارجي اوباما اين است كه فعاليت‌هاي القاعده و رشد تروريسم مي‌تواند اقتدار جهاني اين كشور رازير سؤال ببرد و اجازه ندهد كه آمريكا به مسائل مهم جهاني بپردازد. با در نظرداشت اينكه شرايط سياسي درعراق بسيار پيچيده است واين كشور به جولانگاه جريان‌هاي افراطي كه ريشه در افغانستان دارند، تبديل شده است، سياست خارجي اوباما توجه خود را به افغانستان و پاكستان يعني زادگاه اصلي تروريسم معطوف كرده است.
در هفته‌هاي گذشته شاهد برخي اختلاف‌‌‌نظرها ميان دولت افغانستان وبرخي دولت‌هاي غربي بوده‌ايم. اومابا دراولين كنفرانس مطبوعاتي خود دركاخ سفيد كه انجام شد، در مورد افغانستان اظهار داشت كه دولت افغانستان به‌شدت از آنچه در اطرافش مي‌گذرد بي‌اطلاع است، اين گفته يك انتقاد مستقيم به دولت كرزي بود. همچنين وزير امور خارجه آمريكا نيز در نشست سناي آن كشور، دولت افغانستان را دولت مواد مخدر و آلوده به فساد خواند و اعلام كرد كه دولت جديد براي اصلاح اوضاع عمومي در افغانستان، به‌دنبال راهكارهاي بنيادي است . هچنين سکرترجنرال ناتو با انتقاد شديد از وضعيت دولت افغانستان، معتقد است كه فساد و بي‌كفايتي دولت افغانستان، به اندازه وجود مخالفان در ايجاد و استمرار بي‌ثباتي و ناامني نقش دارد. وي بر مشاركت كشورهاي همسايه افغانستان براي رفع مشكلات وبهبود اوضاع، تاكيد كرده است. در مقابل، كرزي ومقامات افغانستان ضمن پذيرش برخي مشكلات، عملكرد ورفتارنيروهاي خارجي مستقر درافغانستان را مسبب برخي از بي‌ثباتي‌ها و مشكلات مي‌دانند . به‌نظر مي‌رسد عدم توفيق نيروهاي ناتو در ايجاد ثبات، امنيت و عدم تحقق سياست‌هاي آمريكا، ترديدهايي را در حمايت از دولت كرزي ايجاد كرده است و اين مي‌تواند در سرنوشت انتخابات رياست‌جمهوري آن كشورموثر باشد. البته به ‌رغم اختلاف نظرهاي موجود، كرزي كماكان بر ضرورت استمرار حضورنيروي خارجي براي مقابله با تروريست‌ها در افغانستان تاكيد دارد.نكته مهم ديگر اين است كه دولت اوباما تا چه حد مي‌خواهد به ابزار نظامي در افغانستان متوسل شود؟ تجربه ناموفق اردوي شوروي درگذشته و نيروهاي آمريكا و ناتو در سال‌هاي اخير نشان داده است كه با راه‌حل‌ نظامي، نمي‌توان مشكلات فعلي افغانستان راحل و فصل كرد؛ به‌طوري كه اخيرا وزير امورخارجه انگليس اعلام كرده است روش‌هاي گذشته براي مبارزه عليه تروريسم ناكارآمد بوده و غرب نمي‌تواند به‌وسيله جنگ و كشتار، با تهديدهاي پيش‌رو مقابله كند. ارزيابي‌هاي اوليه نيز نشان مي‌دهد دولت اوباما ابزار نظامي را تنها راه مقابله با مشكلات موجود تلقي نمي‌كند .